Xavier Blanco é probablemente o maior estudoso e erudito da música de raíz gallega. Herdeiro da sabedoría da liñaxe familiar dos Soledás, desde a infancia, estivo impregnado do folclore galeguista, asumindo a responsabilidade de recoller e difundir este coñecemento para manter viva a identidade cultural de Galicia.

Durante máis de corenta anos, viaxou por numerosas vilas e parroquias de Galicia, rexistrando e catalogando todo tipo de documentación relacionada coa cultura tradicional: partituras, gravacións sonoras e fotografías recollidas de mestres, músicos e portadores da tradición oral.

Ha documentado y recuperado numerosos bailes tradicionales hoy desaparecidos, como el paso redondo, tras-tras, hórreo, caña verde, para atrás, remanga, baile mouro, ganchete o cabecero. Tamén realizou estudos de catalogación sobre utensilios e procedementos tradicionais para a elaboración de pezas e accesorios como telabanes, teceláns, punto Dama, trouxas, calzado feito de follas e cortiza, sombreiros feitos de follaxe, corozas, roupa de cáñamo, leggins, bufandas ou o candeas de los pastores y costureras.

Además, ha recuperado rituales ancestrales que ya no pervivían en la oralidad contemporánea, como o galleto na levada, a treculada, o berro seco o o malamañado.

Ao longo da súa carreira, Xavier Blanco desenvolveu unha ampla experiencia artística traballando con persoas e grupos vulnerables. Durante os últimos trinta anos, dedicou o seu tempo e coñecementos a impartir formación en música tradicional gallega a nenos e adultos, colaborando con asociacións culturais e grupos folclóricos centrándose na igualdad de género..

Un dos seus logros máis destacados foi a creación, nos anos oitenta, da banda de gaitas máis numerosa de Galicia, un proxecto pioneiro que deu valor e visibilidade ás gaiteiras —músicas tradicionalmente marxinalizadas— promovendo a inclusión e a equidade nun campo historicamente dominado polos homes. Esta banda converteuse nunha símbolo de diverdidade e igualdade, abrindo camiño a unha nova xeración de intérpretes.

Leva máis de quince anos traballando tamén con grupos vulnerables de persoas maiores, entre elas as que se inclúen as que padecen enfermidades como o alzhéimer, o párkinson ou a esclerose múltiple. Consciente do poder terapéutico da música, especialmente da música tradicional gallega, desenvolve obradoiros e actividades adaptadas a estes grupos, buscando estimular a memoria, expresión emocional e conexión social mediante a música.

Como artesán e conservador, Xavier Blanco dedicou gran parte da súa vida á construción e restauración de instrumentos musicais tradicionais de Galicia. Posúe unha das coleccións máis importantes do país, con máis de 1.200 piezas clasificados segundo as súas características físicas, tímbricas e funcionais.

Moitos destes instrumentos foron construído ou restaurado polo propio Blanco, aplicando técnicas ancestrais aprendidas da sabedoría popular. Emprega materiais naturais e procesos respectuosos co medio ambiente, garantindo o son e a estética auténticos de cada peza.

O seu traballo artesanal, combinado coa investigación etnográfica, consolida a Xavier Blanco como referencia esencial na preservación do patrimonio inmaterial de Galicia, combinando coñecemento, creatividade e compromiso cultural.

A súa filmografía inclúe documentais Lei Natural (Tolemias), Fun ó Canaval (Tolemias) y Os Botiforas, ademais de dous programas da CRTVG (Alalá nº22, Alalá nº130 especial Noiteboa en Piornedo e Alalá nº195), o programa Vivir Aquí – Instrumentos Pobres, varias intervencións no No bico un cantar, Quen anda aí e o programa cultural Zig Zag de la CRTVG.

Participando musicando numerosas POLAFIAS da AELG co fin de recuperar e poñer en valor a literatura gallega de tradición oral a través de veladas festivas con contido literario e musical.

Creada e dirixida por Xavier Blanco, a Fundación Legar nace co propósito de preservar, investigar e difundir o patrimonio musical, artesanal e cultural de Galicia, con especial atención ás raíces da música e á memoria oral do pobo galego.

Desde a súa creación, a fundación desenvolveu proxectos de recuperación de instrumentos traicionáis, documentación etnográfica, formación e acción social, integrando a investigación cultural coa educación e a inclusión.

Entre as súas iniciativas están: Espazo Libro Aberto, dedicada á publicación de estudos sobre música tradicional gallega e á organización de obradoiros, concertos educativos e exposicións. que achegan a cultura popular a todos os públicos.

A Fundación Legar consolidouse como un un referente na conservación do patrimonio inmaterial de Galicia, unindo tradición, innovación e compromiso social.